środa, 9 sierpnia 2000

F1 — cóż to takiego (cz. I)

Artykuł jest jest pierwszą częścią cyklu „Formuła 1 — coż to takiego?”. Umieszczone w niej wyjaśnienia w formie pytań i odpowiedzi bazują na oficjalnym materiale FIA pt. „Odpowiedzi na Twoje pytania o mistrzostwa Formuły Jeden”. Poniżej wyjaśniono przyczynę powstania Międzynarodowej Feracji Samochodowej (FIA) oraz omówiono początki Formuły Jeden. W następnym odcinku znajdziesz informacje o punktacji, sposobie wyłaniania najlepszego kierowcy i zespołu, ilości wyścigów, ich godzinach itp.

Kto organizuje mistrzowskie zawody Formuły Jeden?

Sportowa gałąź Fédération Internationale de l’Automobile, FIA Sport. FIA nadzoruje sporty motorowe na całym świecie i, zarazem, administruje zawodami mistrzowskimi Formuły Jeden i zawodami mistrzowskim w rajdach samochodowych, F3000 oraz wyścigami samochodów turystycznych, a także wszystkimi innymi międzynarodowymi zawodami w sportach motorowych.

Zawody mistrzowskie Formuły Jeden odbywają się od roku 1950 i są najstarszymi zawodami mistrzowskimi organizowanymi przez FIA. Zawody te cieszą się największą popularnością wśród mediów. Szacuje się, że 16 wyścigów w sezonie 1998 oglądało łącznie około 55 miliardów widzów, a na każdym wyścigu było obecnych średnio aż 650 dziennikarzy i fotoreporterów z 63 krajów.

Od jak dawna istnieje Formuła 1?

Słowo „formuła” nie istniało od początku ery wyścigów samochodowych (czyli od roku 1894 — data pierwszego wyścigu z Paryża do Rouen) aż do roku 1900. Ścigano się wtedy na normalnych samochodach. Jedyną różnicą było paliwo napędzające samochód (benzyna lub para) oraz ilość siedzeń. W tamtym czasie samochody miały zawsze dwa miejsca, dopiero przy końcu lat 20–tych XX wieku zaczęto używać samochodów jednomiejscowych. Dużym udoskonaleniem było wynalezienie lusterka wstecznego, gdyż do tego czasu jednym z zadań mechaników było ostrzeganie kierowcy o próbie wyprzedzenia go.

Natychmiast po swoim powstaniu w 1904 roku FIA, będąc centralą międzynarodowego sportu, została zobligowana to ustanowienia przepisów mających zapewnić bezpieczeństwo kierowcom i kibicom oraz do takiego sterowania sportami motorowymi, aby sprzyjały one rozwojowi samochodów drogowych, czego dowód znajdziemy później w długiej historii tych sportów. Od 1907 do 1939 roku zawsze, gdy to było możliwe, usiłowano wprowadzać formułę FIA. Minimalna i maksymalna waga, zużycie paliwa i in. były zawsze limitowane, ale najczęściej używano formuły, także po 1939, do ograniczania pojemności skokowej silnika. Ograniczenie to wprowadzono po raz pierwszy w 1914.

W następstwie wprowadzenia przez FIA w 1904 pierwszej formuły (która ograniczała maksymalną wagę) stworzono kategorie dla mniejszych samochodów, ale nazwa „Formuła Jeden” nie pojawiła się aż do końca II Wojny Światowej. Mistrzowskie zawody Formuły 1 zostały stworzone w roku 1950, a pierwszym mistrzowskim wyścigiem Formuły 1 było Grand Prix Wielkiej Brytanii 13 maja 1950 roku na torze Silverstone.

Dlaczego powstała Fédération Internationale de l’Automobile (FIA)?

Do roku 1904 każde państwo i klub samochodowy, organizujące wyścigi, miały własne regulaminy.

Z tego powodu niemożliwe było zorganizowanie międzynarodowych wyścigów, gdyż nie było żadnych wspólnych przepisów.

Najbardziej wpływowe kluby samochodowe postanowiły położyć temu kres, gdyż hamowało to rozwój sportów motorowych, poprzez utworzenie międzynarodowej organizacji oraz przepisów, które stosowane będą we wszystkich wyścigach na całym świecie. Doprowadziło to do powstania Międzynarodowej Federacji Samochodowej (Fédération Internationale de l’Automobile — FIA), która zagwarantowała, że, na przykład, Anglicy i Niemcy ścigali się według tych samych zasad niezależnie czy to było we Francji, Włoszech, Belgii czy Monako.

Kiedy pojawiła się nazwa Grand Prix (Wielka Nagroda)?

Pierwszym wyścigiem, który otrzymał nazwę Grand Prix, był Grand Prix de l’Automobile Club de France na torze Le Mans w 1906 roku. Wyścig został ograniczony do „dużych samochodów”, które były ówczesnymi odpowiednikami samochodów Formuły Jeden. Od tego czasu termin Grand Prix pojawiał się we wszystkich wyścigach na każdym rodzaju toru. Duże zawody, które były odpowiednikami dzisiejszych wyścigów Grand Prix, nazywano Grandes Epreuves (Great Events — Wielkie Zawody). Jednakże FIA sprzeciwiała się spopularyzowaniu terminu Grand Prix, który chciała zarezerwować dla zawodów zaliczanych do mistrzostw Formuły Jeden.

Odtąd zakazane było używanie terminu Grand Prix dla zawodów, które nie były zawodami mistrzowskimi Formuły 1, poza paroma nielicznymi historycznymi wyjątkami jak Grand Prix de Pau, które aktualnie jest wyścigiem samochodów Formuły 3.

„Formuła 1”: jaka jest obecna formuła tych zawodów?

Oprócz dużej liczby przepisów określających, między innymi, bezpieczeństwo i aerodynamikę, aktualnie ogranicza się pojemność skokową silnika do 3 litrów, zabrania doładowania i określa wagę minimalną na 600 kg, łącznie z kierowcą i jego wyposażeniem.